суббота, 17 декабря 2016 г.

Biologiya haqqında

Biologiya.yunanca bios -həyat loqos elm deməkdir.Yəni ki həyat elmi .Biologiya bizə canlı orqanizmləri öyrənən elmdir.O bitki heyvan göbələk və bakteriyalar kimi canlı orqanizmlərin mənşəyini quruluşunu həyat fəaliyyətini onların bir biri ilə və cansız təbiətlə qarşılıqlı əlaqəsini öyrənir.
Biologiyanın sahələri.Yer kurəsində həyatı canlı orqanizmlər olmadan təsəvvur etmək mumkun deyildir.Onlara quruda suda havada və digər orqanizmlərin bədənində rast gəlmək olur.Bitki və heyvanlar barədə insanların topladığı biliklər -botanika və zoologiya adlanan bioloji elm sahələrinin əsasını qoydu.Beləliklə botanika yun.göyərti ot bitki -Bitkilər aləmini zoologiya isə
yunanca zoon-heyvan loqos elm deməkdir.Yəni heyvanları öyrədir.Sonradan biologiyanın digər sahələridə yaranmağa başladı\
mikologya yunanca mikos -gobələk \göbələkləri
bakterologiya  bakteriyaları oyrənən elmdir.Virusları tətqiq edən biologiyanın sahəsi virusologiya latınca virus zəhər adlanır..Canlı orqanizmlərin bir birilə və ətraf muhitlə qarşılıqlı təsirini öyrənən
elm isə
 ekologiyadır..Yunanca oikos ev yaşayış məskəni deməkdir.
beləliklə biologiyanın 6  fərqli-fərqli sahələri vardır...
Biologiyanın meydana gəlməsi.Hələ qədim zamanlarda insanlar heyvanlar və bitkilər barəsində biliyə malik idilər.Onlar biliklərini toplayaraq nəsildən-nəsilə ötururdulər.Daha sonra insanlar faydalı bitki və heyvanların xusisiyyətlərini onların yetişdirilmə usullarını öyrənməyə başladılar.
Canlılar barədə biliklərin artması yeni elm sahəsinin-biologiyanın meydana gələmsinə səbəb olub...

ŞEİR

                                                            DUNYA
Sən nə yaman şirinsən
Fanisən ,həmdə gözəlsən 
Ancaq sən çox ,çox pissən.
Dunya dunya ey dunya...


Bəzən istəyirəm ki,
Səni görum ,göruşum,
Sonrada sənə deyim -
Dunya dunya ey dunya...


Dunyanın qanunudur,
Ölum,dirim,yaşamaq,
Sonu ölumdur ancaq,
Dunya dunya ey dunya...


Yaşamaqda gözəldir,
Ölumdə cəhənnəmdir,
Ancaq 1 söz deyibdir-
DUNYA DUNYA EY DUNYA...





YAZAN-QASIMLI FATİMƏ

пятница, 16 декабря 2016 г.

Bitki Orqanlarinin Yeralti Şəkildəyişmələri

Zoğun şəkildəyişməsi.Bəzən yeraltı zoğların ehtiyyat toplanması nəticəsində onun şəkildəyişmələri yaranır.Şəklini dəyişmiş belə zoğlara kökumsov  gövdə yumruları   soğanaqlar aid etmək olar.
Kokumsov.Yerustu zoğlarda olduğu kimi uzərində təpə yan tumurcuqlar həmçinin şəklini dəyişmiş pulcuğabənzər yarparcıqlar olur.İnkişaf zamanı bitkilər burada toplanan ehtiyyat qida maddələrindən istifadə edir.
Govdə yumruları.Yeraltı zoğların uc hissəsinin genişlənməsindən əmələ gəlir.Burada ehtiyat halinda nişasta toplanır.
Soğanaq.Baş soğanın yeraltı qısa govdəsi dipcik adlanir.Dipciyin uzərində yarpağın şəkildəyişməsi olan ətli pulcuqlar olur.Bu pulcuqlar su və suda həll olan şəkər həmçinin digər maddələr ehtiyat halında saxlanılır.Yarpağın şəkildəyişməsində olan quru pulcuqlar soğanağı xaricdən ortərək onu əlverişsiz təsirlərdən qoruyur.Dibciyin uzərində təpə ətli pulcuqların qoltuğunda qoltuq tumurcuqları olur.
Koklərin şəkildəyişmələri.Bitkilərin kokləri də ehtiyyat qida maddəsi toplayraq şəkildəyişmələr əmələ gətirə bilir. Belə koklər tez boyuyərək iriləşir və qeyri adi gorkəm alır..